Bilmedikleriniz ve öğrenecekleriniz...
Pargalı İbrahim Paşa
PARGALI İBRAHİM PAŞA
Şu günlerde Muhteşem Yüzyıl dizisinde Okan Yalabık canlandırıyor Pargalı İbrahim Paşa'yı... 1493'te bugün Yunanistan sınırları içinde bulunan Parga'da yoksul bir balıkçı oğlu olarak dünyaya gelen Pargalı İbrahim, 6 yaşında devşirilerek Manisa'ya götürüldü. Orada Kanuni ile tanıştı, onun can dostu oldu... Nasıl bir anda vezir-i azamlığa yükseltildiyse, yine aynı hızda düştü ve idam edildi. İşte İbrahim Paşa'nın hayatından satırbaşları...Pargalı İbrahim Paşa, 1493'te geçimini balıkçılıkla sağlayan bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Parga, o yıllarda küçük bir köydü. Henüz 6 yaşındayken korsanlar tarafından kaçırıldı ve Manisa'da yaşayan yaşlı ve zengin bir bayana satıldı.
Yunanistan'daki Parga şehri
Hayatı o andan itibaren değişti Pargalının... O kadın Pargalıya üst düzey bir eğitim verdi. O zamanlar şehzade olup Manisa'da sancakta olan Kanuni Sultan Süleyman, tesadüfen karşılaştığı ve arkadaşlık kurduğu İbrahim'i yanına aldı. Tahta çıkınca da kendisiyle beraber onu İstanbula götürdü.
İstanbul'a ilk geldiğinde hasodabaşılık vazifesinde bulunan Pargalı, 1521'de Belgrad, 1522'de Rodos seferine katıldı. Üstün yetenekleri sebebiyle 1523'te vezir-i azamlığa yükseltildi.
Pargalı İbrahim Paşa daha sonra Hatice Sultan ile evlenerek hanedanlığa damat oldu. Daha sonra kendisine Sultanahmet'te bugün Türk-İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılan bir saray yaptırdı.
Pargalı İbrahim'i canlandıran Okan Yalabık
İbrahim Paşa, Mohaç Muharebesi'nden sonra oradan mitolojik heykeller getirince, halk tarafından putçulukla suçlandı. Dönemin ünlü şairlerinden Figani, tepkisini "Cihana iki İbrahim geldi. Biri put yıktı (Hz. İbrahim) biri put dikti." dizeleriyle dile getirir. Bunun üzerine İbrahim Paşa'nın halka ibret olsun diye Figani'yi eşeğe ters bindirip gezdirttiği söylenir.
Pargalı İbrahim Paşa ve elçileri gösteren bir minyatür
Fakat bu iktidar ardından bir çöküş getirmiştir. İbrahim'i idama götüren faktörleri şöyle sıralayabiliriz:
1. Padişahın karısı olan Hürrem Sultan ile sürekli çekiştikleri bilinmektedir. Hürrem Sultan, padişahı Pargalı'ya karşı kışkırtmıştı.
2. Pargalı İbrahim Paşa, Avusturya'yla 1533'te yapılan barış görüşmeleri sırasında gücünü ve kudretini şöyle vurgulamıştır :
"Bu büyük devleti idare eden benim; her ne yaparsam, yapılmış olarak kalır, zira bütün kudret benim elimdedir; memuriyetleri ben veririm, eyaletleri ben tevzi ederim; verdiğim verilmiş, reddettiğim reddedilmiştir. Büyük padişah bir şey ihsan etmek istediği yahut ihsan ettiği zaman bile eğer ben onun kararını tasdik etmeyecek olursam, gayr-i vaki gibi kalır; çünkü her şey; harb, sulh, servet, kuvvet benim elimdedir ."
Görüldüğü gibi Pargalı, padişahla eşit hatta üstün olduğunu söylüyor. Eğer padişah birşeye karar verir ama Pargalı onay vermesse o şeyin olmayacağını dile getiriyor. Pargalının bir anda bu kadar yükselmesi, hırsı da beraberinde getirmiştir. Yine Pargalı, kendi heykelini bile yaptırmaya kalkmıştır.
3. Paşa özellikle Irakeyn Seferi sonrası kendisini padişahtan soğutmaya başlamıştır. Defderdar İskender Çelebi'yi idam ettirmesi padişah ile arasını iyice açmıştır.
4. Halk arasında Pargalı'nın devşirme olduğu için halen Hristiyanlık inancını taşıdığı ve Kur'an'ı inkar ettiği söylentisi yayılmıştır.
İşte tüm bunlar Pargalı'yı ölüme sürüklemiştir. 14-15 Mart gecesi iftar için saraya davet edildi. Odasına geçtiğinde, dilsiz cellatlar tarafından boğuldu. Rivayete göre, cellatlarla sonuna kadar mücadele etmiş hatta ve hatta günümüzde Topkapı Sarayı'nın duvarında Pargalı'nın kan lekeleri bulunmaktadır. Bazı kaynaklarda ise hanedan mensupları gibi kanının akıtılmadığı söylenir.
Öyle ya da böyle kanaatimce, Osmanlı Devleti'nde hızla yükselmenin yanında hırs ve belayı getireceğinin en önemli örneklerinden biridir Pargalı. Bir zamanlar makbul (beğenilen, hoş karşılanılan) iken, öldükten sonra maktul (öldürülmüş) olarak anılmıştır....
Yazı gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra tarafımca yazılmıştır...
